00.24 Tekst : De ontwikkeling van Nederlands Nieuw-Guinea Camera : A.A.Denninghoff-Stelling. Montage en Commentaar : Johan van Canstein. Spreker : Joop Reinboud. 00.39 Beeld : Landkaart van Nederlands Nieuw-Guinea waarin door animatie de overdwars lopende bergketens, met 'witte vlekken', zijnde de nog onbekende gebieden, de omringende oceaan en zeeën, de voornaamste steden, de grootste rivieren worden aangeduid. 03.05 Luchtopnamen van met oerbos begroeide bergketens, die hier en daar door een dik wolkendek priemen en van door dalen kronkelende rivieren. 03.50 Vloot van uit ruwe boomstammen vervaardigde prauwen, die door leden van de in het zuiden levende Asmat-stam staande in hoog tempo worden voortgeroeid. Vreugdedans van de in lendedoek geklede mannen, waarbij de dansers steeds op dezelfde plaats blijven, slechts hun knieen van elkaar bewegend. 04.25 Close-up van vrouw met draagnet om het hoofd. tweetal mannelijke Ekari's. Varkensfeest, een drietal gedode varkens terwijl een vierde op het houtvuur getild wordt. 3 inheemse vrouwen poseren. Het roosteren van het varken op hete stenen, begeleid door rondedans uitgevoerd door een dichte drom mannen met stoken en lansen, terwijl anderen voor de camera poseren of toekijken. 05.32 Smeulend daarna oplaaiend vuur waaraan zendeling zit, die dreigend met zgn. driftdans begroet wordt, afdaalt naar de groep stamleden, met de leider de knokkelgroet wisselt en overeenstemming bereikt. Orkestje van jongemannen met witgepleisterde gezichten, trommelend op smalle, langwerpige trommels. Springdans van jonge meisjes met wit bespikkelde gezichten. 06.11 Missionaris draagt openluchtmis op voor een eenvoudig altaar, waarbij de gehele bevolking achter hem staat opgesteld, dan in groepjes voor hem knielen en de Heilige Hostie ontvangen. 06.36 Draagstokken waaraan kokosnoten hangen, worden opgetild en in optocht naar feestterrein gedragen. Met spikkels beverfde inboorlingen leggen de kokosnoten op een open plek, steeds begeleid door jonge meisjes, die rhytmisch dansen op de muziek van de trommelaars. 07.15 Zendeling en zijn vrouw geven onderwijs aan gehurkt zittende, westers geklede, jonge mannen en vrouwen. Kennisoverdracht door een meisje en een jonge man aan individuele stamgenoot, waarbij eenvoudig leerboek gebruikt wordt. 07.50 Het dorp Enarotali, gelegen op een in de Wisselmeren afdalende heuvel. Op hun beurt wachtende Papoea's bij een in de open lucht gehouden polikliniek, waar een Europese dame bij een patient een oogverband aanlegt. Andere dame dirigeert zangkoor van tegen barak gezeten jongens en meisjes. 08.28 Ekari's trekken in grote getale ter kerke, waar inheemse geestelijke voorgaat in de dienst. Mannen egaliseren op hun hurken de bodem bij het aanleggen van een airstrip, waarna na voltooiing allen door de opzichters bijeen worden geroepen. 09.00 Nederlandse bestuursambtenaar schept met een kaurischelp blauwe kralen uit jutezak in een kartonnen doos. Naast hem liggen een hoop schelpen en metalen bijlen zonder steel. Hoofdnet dragende vrouwen. De ambtenaar betaalt een naar voren geroepen arbeider met een schelpvol kralen en overhandigt een ander ter betaling een bijl en een schelp, waarna uitgelaten menigte rondedans uitvoert. 09.43 Groepje stamgenoten betaalt elkaar met kralen. Jonge vrouw schudt oebi's (zoete aardappels) uit haar hoofdnet en krijgt betaling in kralen van de vrouw van de zendeling. Schoonmaken van de oebi's door bediende waarbij jongeren toekijken. 10.03 Omvertrekken van jonge bomen met behulp van zware, tussen twee bulldozers gespannen, ketting. Omduwen van tammen door bulldozers, die door Papoea's bestuurd worden. Zware bulldozer schuift omvangrijke hoop grond voor zich uit. Egaliseren van het talud met schoppen. Dragline dropt een volle bak grond op het talud. Graafmachine zwenkt volle bak rond en ledigt de inhoud in de laadbak van een kipper, die meteen wegrijdt. Kippers onderweg op reeds ten dele voltooide stukken weg. Landmeter achter zijn theodoliet. Kippers lossen hun lading. Wegenschaaf schaaft de bovenkant van de weg, die vervolgens door tankauto besproeid wordt en met stoomwals ingeklonken wordt, waarna de berm met bitumen besproeid wordt. 12.13 Overzicht van de aanleg van een sleephelling te Manokwari. Dozer verschuift hoeveelheid koraalpuin, dat door dragline op GMC geladen wordt. De helling in aanleg. Voor montage gereedliggende portalen en overspanningen. Met golfplaten gedekte betonloodsen. Een werfkraan, die zware scheepsonderdelen ter plekke neerlaat. Een sleepboot, waarvan de kiel gelast wordt. Werfarbeider demonteert drukmeters van een gasfles, arbeiders demonteren een scheepsschroef. Overzicht van de werf. 14.02 Houthakkers, kappen, staande op een stellage rond een onderstam, grote wig in boom, die even later met veel geraas ter aarde stort, jonge stammen in zijn val meeslepend. Uitslepen van de stam uit het oerwoud naar de verzamelplaats aan de kust, hangend in een achter een dozer getrokken mallejan op rupsbanden. Afkorten van de stam in verscheepbare afmetingen met kettingzaag. Bulldozer sleept een boomstam opzij, en schuift hem op het dek van een ponton. 16.24 Zagers lopen met de kettingzaag over een stam. Zagen van een onderstam in dikke plakken door een horizontale kettingzaag. Oplatten van het hout door drooglatten tussen de plakken te slaan. 16.41 Aanbrengen van een aftapgleuf in een stam, waardoor hars druipt, dat zich aan de voet van de stam ophoopt en in brokken in een jutezak gestopt wordt. Papoea's dragen zakken met hars (kopal) uit een loods naar buiten. Dichtnaaien van een zak met naald en draad. De zakken worden naar het strand gedragen, waar kustvaartuig voor anker ligt en sloep te water laat. Het strand gezien vanaf het vaartuig. De sloep wordt naar het strand geroeid tegemoet gelopen door dragers met zakken kopal. Een tweeromps roeiprauw langszij het kustvaartuig. De zakken worden in de sloep geladen, een vlerkprauw glijdt voorbij. Bemanningslid van de kustvaarder bedient de winch, een ander houdt de laadmast op zijn plaats terwijl een hijs zakken met kopal vanuit de sloep in het ruim wordt neergelaten. Een 2-romps prauw steekt af, het laadbord wordt overboord gezet. 18.36 De stuurhut van de kustvaarder met kapitein, die met zijn kijker vooruittuurt en de inheemse roerganger aan het stuurrad. Stuurman neemt peiling op de de wal en zet de koers uit op de zeekaart. Gezicht op de kustlijn bij Hollandia-haven. Het kustvaartuig Cycloop meert af aan de steiger. Een logementsschip van de Koninklijke Marine voor anker in de Humboldtbaai. 19.13 Koopvaardijschip zet langzaam koers door een vlakke zee naar de haven, nadert een steiger, waarna een sloep de van het achterschip uitgebrachte tros oppikt die door havenarbeiders op bolder belegd wordt aan de steiger. Havenwerkers met steekkarren waarop geloste balen, lossen met eigen losmasten van kisten. Heftruck met doorbuigende bundel betonijzer. 20.30 Panorama van Hollandia en Hollandia-Haven met bochtige naar de kust afdalende weg, waarover beladen trucks omhoog of omlaag rijden en waarlangs moderne woningen in aanbouw zijn 21.08 Huizen in aanbouw, een inheemse timmerman schaaft een stuk hout. Papoea-metselaar deponeert de specie op een muur, waarop handlanger dan het muurblok zet. Monteren van ramen door Papoea-timmerlieden 21.26 Einde deel 1. 21.49 Onderwijzer slaat op een aan een boom opgehangen lege zuurstoffles, waarop kinderen heuveltje oplopen en het voorerf van een school betreden. Het bord van de dorpsschool aan de ingang van het door de dorpsbewoners zelf gebouwde school. Inheemse onderwijzer wijst de onderdelen aan op een op het schoolbord gemaakte opengewerkte tekening van een inheems huis. De jeugdige leerlingen in de banken in open lucht. Close-ups van de onderwijzer en van een aandachtige leerling. 22.29 Inheemse schoolopziener betreedt het gebouw en het klaslokaal en geeft de goeroe (onderwijzer) een hand, bij welke begroeting de leerlingen uit hun banken opstaan. De schoolopziener onderhoudt zich even met de onderwijzer, wist het op het schoolbord in de maleise taal geschrevene uit en schrijft een aantal sommen op het bord. De leerlingen rekenen de sommen uit op hun lei, waarna de opziener de uitkomst controleert. 23.10 Gebouwencomplex van een aan een baai gelegen Vervolgschool, waar nederlandse leerkracht klas van aandachtig werkende Papoea-jongeren lesgeeft. Uitzicht over de baai naar de aan de overzijde gelegen bergen. Slaapzaal voor de jongens waar zij hun klamboes over bedden hangen. Met zeep en handdoek verlaten zij hun slaapzaal en begeven zich naar de baai. Jongens baden in het water van de baai. 24.11 Ommuring van een technische school met aanduiding van het schooltype. Het gebouwencomplex. Een leerling-bankwerker aan een draaibank, waarvan hij de klauw doet stoppen om met schuifmaat het werkstuk te controleren. Batterij schuinachter elkaar opgestelde draaibanken waar leerlingen werken. Planken, die zij bij een in aanbouw zijnde woning gebruiken. Leraar toont leerling hoe de maat te nemen en op welke wijze nokplank te bevestigen. Leerlingen verven boekenstelling en ander meubilair in diverse tinten. 25.04 Electriciën zit hoog in een electriciteitspaal en wikkelt draden. Papoea-jongens zitten achter hun seinsleutels bij de opleiding tot telegrafist. Jongens laten weerballon op, die door speciale op statief geplaatste kijker gevolgd wordt tijdens de opleiding tot weerkundige. 35.35 Polikliniek in de openlucht. Papoea kraamverpleegster bereidt een injectie voor. Verpleger zuigt door een slangetje bloedmonster op bij een kind. De kraamverpleegster dient zuigeling de injectie toe nederlandse anasthesiste zet patient het mondkapje op. Papoea dokterassistente zoekt kaart uit kaartenbak. De narcotiseuse en de nederlandse chirurg, geassisteerd door inheemse operatiezuster en co-arts. Inheemse administrateur werkt met typemachine. 26.04 Groot model van een anopheles-mug op het bord bij de ingang van de Dienst Gezondheidszorg Malariabestrijding. Close-up van leerling die door microscoop kijkt tijdens de door 4 leerlingen bijgewoonde les. Docent wijst op het schoolbord de verschillende stadia van de ziekte aan. 26.31 Mengen van DDT-poeder in een emmer water, waarna het mengsel overgegoten wordt in een rugtank, die door pompen op druk gebracht wordt. Ontsmetting van een huis door bestuiving van DDT vloeistof als bescherming tegen de malariamug. Het met een sjabloon aanbrengen van een nummer, ten teken, dat het huis behandeld is. Verstrekking van anti-malariatabletten aan de bewoners van de bespoten huizen, die de tabletten meteen innemen, behalve een baby op de arm van de moeder. 27.27 Bord vermeldende Proefstation Kota - Nica bij het landbouwproefstation. Overzicht van de proefvelden. Leerlingen van het landbouwonderwijs aan het werk in een kas. Het tussen de vingers vermalen van beschermende stof, waarin cacaopit gerold wordt alvorens het in de grond te planten. Het verstekken van een jonge plant. Oculeren bij een jonge stam die reeds vruchten draagt waarna een verband om de losgesneden bast gelegd wordt. Met een speciale snoeizaag uitdunnen van vruchtbomen. Bespuiten van een aanplant met op de rug bevestigde motorsproeier. Grasmaaien met op tuinbouwtrekker bevestigd maaimes. Ploegen met gekartelde schijvenploeg achter een rupstrekker. Tractor met messenploeg. Les in onderhoud van de tractoren en landbouwwerktuigen. 28.35 Proefproject van kleine rijstvelden, die door nederlandse consulent bekeken worden. Dorpshoofd doet een oproep aan de bevolking door op een lege zuurstofcylinder te slaan. De bevolking verzamelt voor het huis van het dorpshoofd en kijkt toe hoe een gedekte tafel wordt neergezet. Ontvanger der directe belastingen met het dorpshoofd aan de tafel, waar ieder gezinshoofd zijn belasting moet voldoen. 29.28 Geüniformeerde bestuursambtenaar, vergezeld door groep leerlingen van de Bestuursschool, loopt door bevolkingsaanplant naar klappertuin van bewoner om zich het aantal en de grootte van de palmen te tonen waarop de omstreden aanslag is gebaseerd. De ambtenaar en zijn gevolg vervolgen hun weg door bananentuin. Behandeling van een rechtszaak door ambtenaar. Omringd door bewoners laat de met een schrijver aan een tafeltje gezeten ambtenaar zich een geschil uiteenzetten door beide partijen zowel de beklaagde alsook het slachtoffer. Daarna wordt het vonnis uitgesproken. 30.34 Bord boven de ingang van de politieschool te Hollandia waar aangetreden afdeling recruten exerceert. Cursisten in gevechtspak nemen de hindernissen van de stormbaan bij de school. Sectie maakt een mars door een dal in het binnenland waarbij een ondiepe poel doorwaad wordt. Opslaan van een bivak in het oerwoud met koken van rijst op een open vuur en het bouwen van een afdak van palmbladeren. De mannen staan klaar voor de uitdeling van de gekookte rijst. Nederlandse instructeur eet zijn bordje rijst. 31.49 Uithangbord boven de ingang van de Lagere Zeevaartschool. Overzicht van het gebouwencomplex. Leerlingen aangetreden voor de vlaggenparade. Hijsen van seinvlaggen. Het uitwerpen van de log vanaf het logbordes. De brug, waarop een officier, de roerganger en een matroos. Het bedienen van de scheepstelegraaf en het gelijktijdig ophijsen van een sloep door een groep cursisten. Close-up van leerling, die tros splitst tijdens de les touwknopen in de open lucht door klas leerlingen. De leerlingen rukken af na afloop van de lesuren. Voetbalwedstrijd tussen de leerlingen met enthousiaste toeschouwers op de tribune. 32.44 Groep meisjes doet wedstrijd in hardlopen. Speerwerpen. Hoogspringen voor jongens. Applaudisserende meisjes. 33.15 Letters PMS op het grasveld van de school voor Primaire Middelbare School. Het hoofdgebouw en een der leslokalen, waar oudere leerlingen in de banken zitten en meetkundeles krijgen. 33.46 Marcus Kasiepo, vooraanstaand Papoea-vertegenwoordiger in de South Pacific Conference, houdt redevoering, die op bandrecorder wordt opgenomen. Verkeersleider spreekt in de microfoon, staande in de toren van het vliegveld Mokmer op Biak, waar hij, een Papoea, zojuist een KLM-Constellation heeft binnengepraat. Het toestel taxiet uit. Bagagelorries achter een Unimog-terreinwagen arriveren bij het toestel, dat door de passagiers verlaten wordt. De passagiers lopen door de aankomstvertrekken. Passagiers passeren de douane openen hun koffers en betalen zonodig invoerrechten. 35.10 Benzinelorrie van Shell wordt aangeschoven en mobiele compressoren aangevoerd. Het KLM-hotel 't Rif' waarheen de aangekomenen zich begeven. DC-3 machines op het vliegveld. De verkeersleider, die een DC-3 en een Twin-Otter heeft binnengeloodst. Van airstrip startende Piper Cub. Van vliegveld startende PBY Catalina amphibie-vliegboot van de Kon. Marine. Laag over de baan van Mokmer vliegende DC-3 trekt op en wint hoogte. 36.13 Luchtopnamen van de startbaan, van een strip op een open vlakte in het binnenland, van een kaarsrechte betonnen airstrip aan de rand van het oerwoud, van een ruwe, nauwelijks uit de lucht te herkennen strip. van de olieboortorens in de Moetoeri-vallei en de pijpleiding naar het laadstation te Klamono. De roodgemniede olietanks op een tjot bij de boortorens, het wooncomplex voor de employees, de laadsteiger in de rivier. Een strip dwars over een door azuren zee omgeven eiland. De nieuwe woonwijken van Hollandia-stad en de olietanks en loodsen van Hollandia-haven aan de Humboldtbaai. De scheepshelling te Manokwari. 38.30 Tekst: Einde met vignet van de Rijksvoorlichtingsdienst. 38.39 Einde. (bron: www.beeldengeluid.nl)