Primitief Nieuw Guinea
Primitief Nieuw Guinea
Objectcode
FI/1200/78
Reportage uit 1956 over de bezoeken aan de Ekari-stam, die rond de in het Centrale Bergland gelegen Wisselmeren wonen, aan de Mejbrats aan de oever van het Ajamaroemeer in de Vogelkop en de bewoners van Pionierbivak aan de rivier de Mamberamo aan de noordkust. Elke stam heeft zijn eigen traditionele gebruiken maar voorziet op afwijkende wijze in het levensonderhoud.
Inhoud
Filmtitel 'Primitief Nieuw-Guinea', gevolgd door tekst: 'Opgenomen door Dr. J.A. van der Hoeven' en subtitel : 'Op en om de Wisselmeren in het Centrale Bergland'. Tussenleader. 00.23 SHOTS: kaart van Nederlands Nieuw-Guinea waarop ligging van Wisselmeren in het Centrale Bergland wordt omcirkeld. Catalina amfibievliegtuig strijkt neer op het Paniaimeer. Shot van dit grootste (14 km lang) van de drie tussen de bergen gelegen meren. 01.14 Door vrouwen in kano's van uitgeholde boomstammen met schepnetten van plantenvezel verrichtte visvangst waarna op de oever uitgerust en gegeten wordt. Terwijl een man met een stok in de aarde wroet bij het maken van een afwateringssloot tbv de tuinen, keren vrouwen en kinderen terug. 02.52 Ekari bekijkt het grote danshuis, centrum van het varkensfeest, terwijl mannen gevangen wilde varkens, hangend aan stokken aandragen, met een stok ritueel slachten en over de verdeling afspraken maken en vervolgens braden. 03.35 Dagen- en nachtenlange massale rondedans, rustig begonnen en woest eindigend, op de vloer van het danshuis, gadegeslagen door sigaret rokende mannen en vrouwen met botje in het doorboorde neusschot. 04.15 Tekstprojectie 'Bij de Mejbrats in het centrum van de Vogelkop'. SHOTS : kaart van Nederlands Nieuw-Guinea waarop het Ajamaroemeer en het Aitinjoemeer op de Vogelkop omcirkeld worden. 04.43 Pan van het driedelige 6 km. lange Ajamaroemeer in vlak land. Een massale dans van kinderrijke stam waarbij de meisjes uit Timor ge?mporteerde schaamlapjes dragen door gordels van kaurischelpen opgehouden. 05.32 Kinderen spelen 'stokje' dragen. Pan van het door hoog oerwoud omgeven Aitinjoemeer waar man met speer vist en waarop kano's langs de met tuinen met knolgewassen begroeide oevers varen. 06.11 Dorpelingen van de Mejbratstam kijken toe bij rechtspraakritueel waarbij man dunne bamboestok in de grond drijft die door adathoofd belezen wordt op de scheiding van lucht en aarde. Nadat hij met zijn wijsvinger in het kuiltje rond de stok gewroet heeft en zijn mes snel rond de stok heeft laten cirkelen, kapt hij met een snelle slag de stok doormidden, bekijkt de gladde snede, teken van onschuld van de beklaagde. 06.56 Volgens stambegrippen vermogend clanhoofd poseert tgv de bouw van zijn zestig meter lange dodenhuis waarheen zich lange en vrolijke optochten met oa. pottenmakers begeven. Touwtjesspel tussen twee tegenover elkaar zittende rijen meisjes en jongens met terzijde dansende postenmaker, waarna rondedans op de tonen van kaurischelp wordt uitgevoerd, buiten en op een verende houten vloer tussen twee hutten. Het clanhoofd gelooft het wel en klimt zijn paalwoning in. 08.33 Tekstprojectie 'Het Pionierbivak aan de Mamberamo'. SHOTS : kaart van Nederlands Nieuw-Guinea waarop deze plaats en rivier op noordkust omcirkeld worden. 08.51 Beeld over 170 km. bevaarbare, grootste, rivier van Ned. Nieuw-Guinea, waarop een enkele prauw met Papoea's ontmoet wordt. Ruil van door Papoea's gevangen vis tegen meegebracht pak ruwe tabak. 09.35 Bootje van Simavi nadert Pinonierbivak en legt aan terwijl kinderen toestromen, ouderen afzijdig blijven. Close up meisjes die banden tegen hoofdpijn rond het voorhoofd dragen. Verpleegster en Nederlandse dame en man worden begroet. Pan langs woningen en waterkant waar moeder met dochter en zoontje poseert. Voor een luchtig afdak zittende rij vrouwen en kinderen. 10.43 Chinese handelaar die huiden van door mannen gevangen krokodillen opkoopt en daarbij de breedte van de huiden opmeet, waarna de huiden strak worden opgerold en tot pakketten gebonden die tegen betaling van ruwe tabak en een sarong worden overgedragen 11.10 Mannen met bladeren op de rug gebonden verdwijnen in het oerwoud, komen uit daar verborgen hut en blazen op aldaar bewaarde heilige bamboefluiten om bosgeesten op te roepen. Middels een speciale techniek blazen op de fluiten die voorzien zijn van fraai gesneden mondstuk. Close up meisjes met hoofdpijnbanden (tc 09.35) 11.58 Dans van van elkaar gescheiden groepen mannen en vrouwen, waarbij gedrag van de nationale vogel, de kasuaris, wordt nagebootst. 12.18 Oeverbegroeiing en wateroppervlak van de rivier, gefilmd bij terugkeer van de expeditie. 12.35 Tekstprojectie 'Einde' en filmrechtenvignet van RVD. 12.47 Eindleader. 13.09 EINDE. (bron: www.beeldengeluid.nl)
Personen
Hoeven, Jan van der (Maker)
Jaar
1956
Technische details
Filmtype
Documentaire
Kleur
Gesproken commentaar
Nederlands
Thesaurustermen
Cultureel
Culturele herkomst » Papua » Centrale Bergland » Centrale Bergland- west » Wisselmeren-gebied » Ekari
Culturele herkomst » Papua » Vogelkop » Vogelkop- centraal » Ayfat-Ayamaru-gebied » Maibrat
Culturele herkomst » Papua » Noordkust » Sarmi-gebied » Kwerba
Geografisch
Geografische herkomst » Papua » Afdeling Centraal Nieuw-Guinea » Onderafdeling Paniai » Paniai
Geografische herkomst » Papua » Afdeling West Nieuw-Guinea » Onderafdeling Teminabuan » Ayamaru
Geografische herkomst » Papua » Afdeling Hollandia » Onderafdeling Sarmi » Amberno
Verwijzingen
Links
http://www.beeldengeluid.nl